Vịnh Xuân Quyền

  Vịnh Xuân Quyền

   I.Giới thiệu sơ lược:
Vịnh Xuân quyền ( Wing Chun, ving tsun, Wing Tsun, Wing Chun kuen, Wingchun-kuen) còn được biết đến dưới tên gọi là Vĩnh Xuân quyền, Vịnh Xuân Công Phu hay Vịnh Xuân phái, là một môn võ thuật có nguồn gốc từ Nam Thiếu Lâm tại tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc. Bên cạnh thiểu số cho rằng rất có thể môn phái đã có lịch sử không dưới 400 năm, hầu hết đều khẳng định nguyên khởi Vịnh Xuân quyền từ phong trào Phản Thanh phục Minh cách đây chừng 2 thế kỷ. Môn phái đã du nhập đến các quốc gia lân cận và phương Tây trong thời hiện đại, sau khi sự thành đạt của Lý Tiểu Long trên màn ảnh những thập niên 70 đã giúp phát dương quang đại hình ảnh môn phái khắp thế giới, đưa Vịnh Xuân quyền từ chỗ chỉ được truyền dạy âm thầm trong các gia tộc trở thành một trong những phái võ thuật được nhiều người biết đến và say mê luyện tập nhất, với hàng triệu đệ tử và hàng chục hệ phái trên toàn thế giới.

     II.Đặc điểm quyền pháp:
Bàn về hệ thống kỹ thuật của Vịnh Xuân quyền, trên sự quan sát bề nổi của nhiều người, đó là cảm nhận về một hệ thống khá đơn giản với vài ba bài quyền, một bài côn, một bài đao và một bài mộc nhân thung. Thật hiếm có một võ phái nào khác chỉ dựa trên nền tảng một vài bài quyền và bài binh khí như vậy. Tuy nhiên, Vịnh Xuân quyền không nhấn mạnh vào tính hình thức và do đó rất khó khăn để trở thành một hệ thống để biểu diễn. Các bài quyền không phản ánh tính chất quy ước cho các chiêu thức, phân thế cụ thể từng chiêu tấn công hay phòng thủ (chẳng hạn như một số võ phái dạy đòn thế theo kiểu khi đối phương đấm thì ta đỡ thế nào và phản công ra sao), mà là những nguyên lý tấn công và phòng thủ rất cần sự sáng tạo của môn sinh khi ứng dụng thực chiến.

Theo những võ sư Vịnh Xuân lão luyện, yếu lĩnh tự nhiên tính được đề cao hàng đầu, vì vậy những người cố gắng theo đuổi vẻ đe dọa bên ngoài của động tác sẽ không bao giờ phát triển được trong môn võ này. Kỹ thuật các dòng Vịnh Xuân quyền trên thế giới cho thấy tính chất "đại đồng tiểu dị" với những điểm giống nhau là căn bản, bao gồm trong nó những nguyên lý xuyên suốt khi luyện tập các bài quyền; khái niệm "xả kỷ tòng nhân" (quên mình theo người), "thính kình" (nghe lực), "tâm ứng thủ” (khi đầu óc nghĩ đến một đòn đánh là chân tay thực hiện thành công); hệ thống đòn chân không có đá xoay người hay đá bay; hệ thống thủ pháp nhu nhuyễn nhưng nhanh và mạnh như roi quất; tấn pháp kiềm dương mã tự, xước mã (đạp bộ); công phu niêm thủ, niêm cước, trao đổi thân, niêm côn và đao; và các bài luyện tập trên mộc nhân trang.

Hệ thống quyền của môn phái theo truyền thống khá đơn giản với ba bài quyền ứng với trình độ môn sinh từ sơ cấp, trung cấp đến cao cấp gồm: Tiểu Niệm Đầu, Tầm kiều và Tiêu chỉ. Khác với chi phái tại Hồng Kông, tại Quảng Đông bài Tiêu chỉ được dạy trước bài Tầm kiều. Nhiều dòng phái Vịnh Xuân hiện nay có chương trình quyền pháp khá khác biệt, với những bài như Thập nhị thức, hệ thống Ngũ hình quyền, Vĩnh xuân quyền (bài quyền), Khí công quyền (còn gọi là Vịnh xuân khí công, Bối khí quy chi), Hạc hình thủ bộ, Tiểu mai hoa, Đại mai hoa v.v. và có thể không có hai bài Tầm kiều, Tiêu chỉ. Tuy nhiên, những bài tập rời với những nguyên lý, kỹ pháp của Tầm kiều, Tiêu chỉ vẫn được truyền dạy như cơ bản công và cơ bản kỹ thuật trong suốt những năm tháng môn sinh đến với Vịnh Xuân quyền. Theo Đại sư Nam Anh trên quan điểm của Vịnh Xuân quyền Việt Nam, ba bài tập thịnh hành trong hệ Vịnh Xuân quyền Hồng Kông hiện nay (ý nói Tiểu Niệm Đầu, Tầm Kiều và Tiêu chỉ) thực chất không thể coi là các bài quyền, mà là ba giai đoạn trong tiến trình luyện tập của môn sinh.

      III.Một số thuật ngữ trong Vịnh Xuân Quyền:

-Nhị Tự Kiềm Dương Mã/Yee Chi Kim Yeung Ma: Thế tấn cơ bản, hai bàn chân song song hình chữ nhị.
-Tiểu niệm đầu/(Siu Nim Tao) Litle Idea Form: Bài Quyền cơ bản của một số phái Vịnh Xuân.
-Thủ Đầu Quyền /Basic hand techniques: Bài Quyền cơ bản của Vĩnh Xuân Việt nam.
-Tầm Kiều/Chum Kiu - Seeking Bridge: Bài Quyền trung cấp của một số phái Vịnh Xuân.
-Tiêu Chỉ /Biu tze - Darting Finger: Bài Quyền trung cao cấp của một số phái Vịnh Xuân.
-Mộc Nhân Thung/Muk Yan Chong - Wooden Dummy: Bài Quyền cao cấp của một số phái Vịnh Xuân.
-Li Thủ /Chi Sau, Chi sao - Sticky Hand: cách tập "Linh giác".
-Than Thủ/Tan Sau, Palm-up Hand: Thế tay mở của Vịnh Xuân.
-Bàng Thủ /Bong sau, Wing - Arm : Thế tay bên của Vịnh Xuân.
-Phục Thủ/ Fook sau, Bridge-on Arm: Thế tay ẩn của Vịnh Xuân.
-Canh Thủ/Garn Sau: Thế tay trong một số chi phái Vịnh Xuân.
-Cổn Thủ/ Kwun-sau, Rotating Arm : Thế tay trong một số chi phái Vịnh Xuân.
-Trẩm thủ/Jum sau : Thế tay trong một số chi phái Vịnh Xuân.
-Bát Trảm Đao/Bart Cham Dao - Eight Cutting Knive: Song Đao, Hồ Điệp Đao trong Vịnh Xuân.
-Lục Điểm Bán Côn/Luk Dim Boon Kwun - Six and half point pole: Côn pháp Vĩnh Xuân.
-Sáo lộ /Tao lu: Tập hợp các bài luyện tập theo giáo trình.
-Tản Thức/ San sik: Tập hợp các bài luyện tập thêm.
-Ngũ Hình Quyền /Five Animal Forms: 5 bài quyền trung cấp của Vĩnh Xuân.
      IV.Cách tập luyện một số bài quyền cơ bản:

   1.Tiểu niệm đầu (Sil Lim Tao):

Bài quyền này (còn có những tên gọi khác như Tiểu luyện đầu, Tiểu hình ý, Tam bái phật), là căn bản để môn sinh thành thạo những thủ pháp đặc trưng của Vịnh Xuân như than thủ, bàng thủ, cổn thủ, nhật tự xung quyền, khuyên thủ, tán thủ, phục thủ, phách thủ, đấm tam tinh còn gọi là tam xung chùy là thực hiện đấm liên tiếp 3 cái trong một nhịp tấn công v.v. trên một tấn pháp duy nhất từ đầu đến cuối bài là Kiềm dương mã tự, hay nhị tự kiềm dương mã áp dụng ở tư thế chính diện, chính thân, nên còn được gọi là chính thân nhị tự kiềm dương mã. 

Lời thiệu:Theo Diệp Vấn(tự nhận là Vịnh xuân gốc - Original Wing chun):

1.Mã khai bán bộ chi nhị tự kiềm dương mã
2.Giao thoa than thủ - giao thoa bát thủ - cổn thủ thâu quyền
3.Nhật tự xung quyền - khuyên thủ thâu quyền (tả - hữu)
4.Than thủ - bán khuyên thủ - hộ thủ - phục thủ
5.Trắc chưởng - chánh chưởng - than thủ - khuyên thủ thâu quyền
6.Tả hữu án thủ - hậu án thủ - tiền án thủ
7.Lan thủ - phất thủ - lan thủ - song chẩm thủ - tiêu chỉ thủ
8.Trường kiều án thủ - song đề thủ - thâu quyền
9.Trắc chưởng - hoành chưởng thâu quyền
10.Than thủ - chẩm thủ - quát thủ
11.Lao thủ - hạ lộ hoành chưởng - thâu quyền
12.Bàng thủ - than thủ - ấn chưởng - thâu quyền
13.Thoát thủ - liên hoàn xung quyền - thâu cước

Bài quyền tổng quát: http://q.gs/1cMLz

Video hướng dẫn từng đông tác bài quyền của Master Wong:
http://q.gs/1c8Pl
(Sau khi nhấp vào link chờ 5s sau đó nhấn vô chữ Ad skip để tải)

Các bài tập thêm: A: http://q.gs/1cMG2
B: -Bàng thủ (Bong sau):
-Cách đấm Vịnh Xuân: http://q.gs/1cMWb

         2.Tầm Kiều (Chum Kiu):

    Lời thiệu :
1.Mã khai bán bộ chi nhị tự kiềm dương mã
2.Giao thoa than thủ - giao thoa bát thủ - cổn thủ thâu quyền
3.Nhật tự xung quyền - khuyên thủ thâu quyền
4.Xuyên kiều - chuyển mã cập lan thủ (tả hữu phê tranh)
5.Song phục thủ - phách thủ - chánh chưởng cập hộ thủ
6.Chuyển thân lan thủ - giao thoa than thủ - cập chuyển thân bàng thủ
7.Lan thủ xung quyền - phất thủ - phục thủ - thoát thủ - khuyên thủ thâu quyền
8.Cầm lan - trắc thân lan thủ khởi đề thoái
9.Hoành đạp bộ trắc thân bàng thủ - cập trắc thân giao thoa than thủ tam thức
10.Trừu chàng quyền - phục thủ - thoát thủ - khuyên thủ thâu quyền
11.Trực đăng thoái - đạp bộ đê bàng thủ - cập song than thủ - chánh thân song vấn thủ
12.Song trất thủ - song ấn chưởng - thâu quyền
13.Chuyển thân trắc sanh thoái - trắc thân án thủ - đàn kiều xung quyền (3 lần)
14.Liên hoàn xung quyền - khuyên thủ thâu thức

Video hướng dẫn:http://q.gs/1c8nx

    3.Tiêu chỉ:

Tiêu chỉ hay Phiêu chỉ (phóng ngón tay) cho thấy tinh thần của bài. Đây là cấp độ tột cùng để chiến đấu tự do, với các ngón tay duỗi thẳng xỉa dẫn đạo linh hoạt thay vì một nắm đấm có tính chất cương mãnh. Bài áp dụng nguyên lý "dĩ công vi thủ" (lấy công làm thủ) và "dĩ đả vi tiêu" (lấy đánh làm hóa giải), "dùng eo phát lực" và "lực quán chỉ". Những kĩ thuật mới là quải tranh, trắc thân vấn thủ, thượng hạ sạn thủ, khuyên cát thủ, thượng hạ canh thủ và bộ pháp khấu bộ. Riêng thế đánh chỏ, chi phái Hồng Kông chỉ có một đòn (chỏ đánh chéo từ trên xuống), sau Diệp Chuẩn thêm hai thế khác: phê trửu (chỏ đánh ngang) và cập chửu (chỏ đánh chéo từ dưới lên) bổ sung từ chi phái Quảng Đông, cho bài một sắc thái đặc biệt linh hoạt.

     Lời thiệu gốc:
1.Mã khai bán bộ chi nhị tự kiềm dương mã
2. Giao thoa than thủ - giao thoa bát thủ - cổn thủ thâu quyền
3. Nhật tự xung quyền (tiêu chỉ thủ) - khuyên cát thủ thâu quyền
4. Chuyển thân quải tranh (tam thức) - tiêu chỉ thủ thâu quyền
5. Khẩu bộ - chuyển thân quải tranh - tiêu chỉ thủ - thượng lộ sạn thủ
6. Phất thủ - phục thủ - thoát thủ - khuyên thủ thâu quyền
7.Chuyển thân quải tranh - tiêu chỉ thủ - hạ lộ sạn thủ
8.Phất thủ - phục thủ - thoát thủ - khuyên thủ thâu quyền
9.Chuyển thân thượng hạ canh thủ (tam thức) - phục thủ - thoát thủ - khuyên thủ thâu quyền (tả - hữu)
10.Trắc thân vấn thủ (tam thức) - chẩm thủ - chuyển thân phục thủ - thoát thủ - khuyên thủ thâu quyền (tả - hữu)
11.Tiêu chỉ thủ (tứ thức) - chuyển thân thượng lộ sạn thủ - phất thủ - phục thủ - thoát thủ - khuyên thủ thâu quyền (tả - hữu)
12.Cầm nã thủ - trừu chàng quyền - ấn chưởng thâu quyền
13.Tam cúc cung đại huýnh hoàn thủ (tam thức)
14.Liên hoàn xung quyền - khuyên thủ thâu quyền